به مناسبت صدمین شماره نشر مستضعفین
«صد شماره نشر مستضعفین» و «صدماه تلاش برونی جنبش پیشگامان مستضعفین ایران» در پیشخوان داوری و نقد، نظر همگان – قسمت ششم
البته موفقیت بزرگی که در این اواخر و در این رابطه توانستهایم حاصل کنیم، حضور در شبکههای اجتماعی است که طبق آمار خود رژیم مطلقه فقاهتی در جامعه امروز ایران بیش از 40 میلیون کاربر دارد. به همین دلیل از آنجائیکه امکان فیلترینگ کردن آن برای رژیم مطلقه فقاهتی وجود ندارد، این حضور همه جانبه نشر مستضعفین در شبکههای اجتماعی میتواند گامی مؤثر در جهت پابلیک و اجتماعی کردن پروژه اصلاح دینی باشد. قابل ذکر است که حضور نشر مستضعفین و بالطبع جنبش پیشگامان مستضعفین ایران در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی تحت عنوانهای مختلف کارگری و زنان و شریعتی و خود نشر مستضعفین و جنبش پیشگامان مستضعفین در شرایط فعلی جاری و ساری میباشد که خود این امر باعث گردیده تا فیلتر کردن سایت پیشگام توسط رژیم مطلقه فقاهتی بدون اثر گردد. باری، با همه این تلاشها و موفقیتها، جنبش پیشگامان مستضعفین ایران جهت «پابلیک و اجتماعی کردن پروژه اصلاح دینی» که به عنوان محور اول صد شماره گذشته نشر مستضعفین بوده است، دارای ضعفهائی میباشد که اهم این ضعفها عبارتند از:
1 - ضعف در عرصه رسانههای تصویری ماهوارهای.
2 - ضعف در عرصه رسانههای سمعی که گرچه در چارچوب پالتاکی و پرسش و پاسخ زنده و تحلیلهای متنوع سمعی گامی در این رابطه میباشد، ولی هنوز این اندک میباشد، لذا جنبش پیشگامان مستضعفین ایران باید در این شرایط دست به خلاقیتهای جدید کمی و کیفی جهت گسترش رسانههای سمعی بزند.
3 - گرچه در عرصه متنی هم گامهای مهمی برداشته شده است، ولی با همه این احوال در این عرصه هم دارای ضعفهای (مثل ضعف در جمعآوری آنها به صورت کتابهای الکترونیکی که البته انتشارات مستضعفین در طول 9 سال گذشته متولی این امر بوده است) میباشیم. بنابراین جمعآوری و آرایش مقالات صد شماره گذشته نشر مستضعفین توسط انتشارات مستضعفین میتواند گام مهمی در این رابطه باشد. حمایت هواداران در عرصه جنبشهای دانشجوئی و دانشآموزی و زنان و کارگران و غیره در این رابطه میتواند در جهت اجتماعی کردن این پروژه بسیار مؤثر باشد.
مؤلفه دوم- ارائه تحلیلهای مشخص و مستمر از ایران و منطقه و جهان بوده است که این مهم به خصوص در سرمقالههای صد شماره گذشته نشر مستضعفین قابل توجه میباشد، در خصوص توجه به تحلیل مشخص سیاسی در رویکرد نشر مستضعفین در صد شماره گذشته نشر مستضعفین، باید بگوئیم که این امر به دلیل آن است که تحلیل سیاسی از داخل و منطقه و جهان در صورتی که این تحلیلها رئال و واقعگرایانه باشد، «میتواند ما را در انجام تعیین وظایف تاکتیکی و درازمدت هدایت نماید». آنچنانکه در این رابطه میتوانیم داوری کنیم که «بدون تحلیل مشخص سیاسی از داخل و منطقه و خارج، امکان تعیین وظایف حداقلی و حداکثری برای ما وجود ندارد.» لذا در اینجا میتوانیم نتیجهگیری کنیم که «برای تعیین وظایف حداقلی و حداکثری خود مجبوریم تا پیوسته به تحلیل سیاسی داخل و منطقه و جهانی مسلح گردیم». اینکه تا چه اندازه در صد شماره گذشته نشر مستضعفین توانستهایم به این مهم دست پیدا کنیم، باید برگردیم و بینیم که در طول 9 سال گذشته تا چه اندازه در تعیین وظایف حداقلی و حداکثری موفق بودهایم. داوری ما در این رابطه بر این امر قرار دارد که هر چند در عرصه تحلیلهای سیاسی عام و تعیین وظایف عام در صد شماره گذشته نشر مستضعفین تا اندازهای توانسته گام برداریم، ولی در عرصههای مشخص جنبشهای اردوگاه بزرگ مستضعفین ایران در این رابطه گرفتار محدودیت و ضعف بودهایم. در نتیجه در تعیین وظایف و برنامهریزی مشخص گروههای مختلف اجتماعی جنبشهای اردوگاه بزرگ مستضعفین ایران نتوانستیم دستاوردهای استراتژیک کسب نمائیم، برای مثال خبرنامه مستضعفین که بیش از 40 شماره آنها در طول 2 سال گذشته تلاش کرده است تا «پژواک خبری جنبشهای اردوگاه بزرگ مستضعفین ایران» بشود، هر چند که در طول 2 سال گذشته روندی رو به جلو داشته است، اما با همه این احوال به علت ضعف نیروهای میدانی در جنبشهای اردوگاه بزرگ مستضعفین ایران، خبرنامه مستضعفین هنوز نتوانسته است به مرحله ایدهآل خود دست پیداکند، بیتردید در این رابطه «مهمترین عاملی که میتواند ما را یاری نماید پیوند نیروی میدانی جنبشهای مختلف اردوگاه بزرگ مستضعفین با جنبش پیشگامان مستضعفین ایران میباشد». طبیعی است که به موازات پیوند جنبش پیشگامان مستضعفین ایران با نیروهای میدانی جنبشهای مختلف اردوگاه بزرگ مستضعفین ایران علاوه بر اینکه خبرنامه مستضعفین میتواند به صورت همه جانبهای پژواک مبارزه جنبشهای فوق باشد و در تعیین وظایف جنبشهای مختلف هدایتگری لازم بکند، بالطبع خود خبرنامه میتواند وارد فرایند تولید خبر نیز بشود که البته رسیدن به این مرحله کم دستاوردی نیست.
3 - مؤلفه سومی که نشر مستضعفین در صد شماره گذشته خود دنبال کرده است «تبیین و تحلیل جنبشهای اردوگاه بزرگ مستضعفین ایران اعم از جنبش کارگری و جنبش دانشجوئی و جنبش زنان و جنبش معلمان و جنبش حاشیهنشینان و جنبش اجتماعی و جنبش سیاسی و غیره بوده است» که البته هدف اصلی جنبش پیشگامان مستضعفین ایران در این رابطه «اعتلای جنبش مطالباتی این جنبشها و پراتیک سازمانگرایانه و هدایتگرایانه آنها بوده است». البته در این مسیر جنبش پیشگامان مستضعفین ایران و بالطبع نشر مستضعفین پیوسته معتقد بوده است که جهت سازمانگری جنبشها علاوه بر اینکه باید به جای تشکیلات عمودی، از تشکیلات افقی و موازی استفاده بکنیم، مبارزه و سازمانگری جنبشها باید از مسیر زندگی آنها عبور کند.
بنابراین برای اینکه بتوانیم به اعتلای جنبش مطالباتی جنبشهای مختلف اردوگاه بزرگ مستضعفین ایران دست پیدا کنیم و برای اینکه بتوانیم سازمانگری از مسیر زندگی آنها عبور دهیم، مجبوریم که پیوسته در عرصه میدانی و مبارزه جنبشهای مختلف اردوگاه، دارای تحلیل مشخص از جنبشهای مختلف باشیم.
باری، در صد شماره گذشته نشر مستضعفین در یک تقسیم بندی کلی میتوان تمامی مطالب صد شماره نشر مستضعفین به عنوان ارگان عقیدتی سیاسی جنبش پیشگامان مستضعفین ایران را به سه دسته تقسیم کرد که عبارتند از:
1 - «تئوریهای ایدئولوژیک» یا «تئوریهای مبنایی» یا «تئوریهای عام.»
2 - «تئوریهای سیاسی.»
3 - «تئوریهای سازمانی یا تشکیلاتی.»
در خصوص «تئوریهای مبنایی یا ایدئولوژیک» خود این تئوری به سه دسته:
الف – تئوریهای مرجع یا متنی اعم از قرآن و نهجالبلاغه.
ب – «تئوریهای نظریهپردازان» اعم از اندیشههای اقبال و شریعتی و در رأس همه اینها آرمان مستضعفین.
ج – «تئوریهای دستاورد ایدئولوژیک خود نشر مستضعفین» مثل «بعثتشناسی» و «اسلامشناسی» و غیره قابل تقسیم میباشند.
دسته دوم تئوریهای سیاسی میباشند که باز خود این تئوریهای به سه دسته تقسیم میشوند که عبارتند از:
1 - «تئوریهای اقتصادی» مثل سوسیالیسم.
2 - «تئوریهای اجتماعی» مثل جنبش مطالباتی گروههای مختلف اجتماعی جامعه ایران و اقلیتهای قومی و مذهبی.
3 - «تئوریهای کنکریت» مثل تحلیلهای سیاسی مشخص و مستمر سیاسی ایران و منطقه و جهان.
دسته سوم تئوریهای سازمانی که خود این تئوریهای سازمانی در صد شماره گذشته نشر مستضعفین باز به سه دسته:
1 - «تئوریهای عام سازمانی.»
2 - «تئوریها خاص سازمانی.»
3 - «تئوریهای مشخص سازمانی» قابل تقسیم میباشند.
1 - در خصوص «تئوریهای عام سازمانی» مقصود ما تبیین «تئوریهای عام تحزبگرایانه» است که در سری مقالات حزبی تحت عنوان «تشکیلات افقی و تشکیلات عمومی» در نشر مستضعفین تبیین شده است و البته در آن مقالات عام تشکیلات حزبی، منظور ما از «تشکیلات افقی، یا تشکیلات موازی، همان تشکیلات جنبشی میباشد» که علاوه بر اینکه برعکس تشکیلات هرمی از پائین به بالا تکوین پیدا میکنند، در تشکیلات افقی و موازی یا جنبشی، «تشکیلات از مبارزه روزمره و زندگی کارگاهی جنبشهای مختلف اردوگاه بزرگ مستضعفین ایران (اعم از جنبشهای سوسیالیستی یا کارگری به معنای اعم کلمه و جنبشهای دموکراتیک یا جنبشهای زنان و دانشجوئی و دانشآموزی و غیره و جنبشهای اجتماعی یا جنبشهای مردمی و جنبشهای اقلیتهای قومی و مذهبی و غیره) عبور میکند. البته تشکیلات افقی یا موازی یا جنبشی تنها در شرایط دموکراتیک و فضای باز سیاسی و کاهش هزینه مبارزه امکان رشد و فراگیری و اعتلا پیدا میکنند.
بنابراین در همین رابطه بود که نشر مستضعفین در راستای دستیابی به تشکیلات موازی یا افقی یا جنبشی، اقدام به نشر یک سری مقالات تئوریک در خصوص «کاهش هزینه مبارزه برای جنبشهای سه گانه دموکراتیک و سوسیالیستی و اجتماعی اردوگاه بزرگ مستضعفین ایران» کرده است، زیرا برعکس تشکیلات هرمی (اعم از تشکیلات هرمی تحزبگرایانه لنینیستی یا تشکیلات هرمی ارتش خلقی مائوئیستی یا تشکیلات هرمی چریکگرائی مدرن رژی دبرهای) که خاص استراتژی پیشاهنگی میباشد (نه پیشگامی و یا پیشروئی) که در فضای اختناق و سرکوب با اینکه هزینه مبارزه هم بالا میباشد، امکان رشد بیشتری دارند، تشکیلات موازی یا افقی یا جنبشی تنها در فضای باز و با کاهش هزینه مبارزه امکان اعتلا پیدا میکنند.
بنابراین مقصود ما از «تئوریهای عام سازمانی» همان تئوریهای عام تحزبگرایانه میباشد که در سلسله مقالاتی در نشر مستضعفین به طرح و تبیین ان پرداختهایم و مشخصات تشکیلات و سازماندهی افقی و موازی و جنبشی تبیین و تحلیل کردهایم و سازماندهی جنبشی را از سازماندهی عمودی و هرمی و حرفهای و پیشگامی و پیشاهنگی و پیشروئی جدا کردهایم.
2 - اما در خصوص «تئوری خاص سازمانی» منظور ما همان تئوریهای استراتژی تحزبگرایانه و سازمانگرایانه جامعه مدنی جنبشی تکوین یافته از پائین میباشد که در شماره مختلف نشر مستضعفین تلاش کردیم تا «با جداسازی حرکت تحزبگرایانه سوسیالیستی و دموکراتیک از حرکت تحزبگرایانه بورژوازی و صاحبان قدرت سه گانه حاکم که همه آنها بدون استثناء دارای سازماندهی از بالا به پائین میباشند، به ترویج تشکیلات و سازماندهی جنبشی و تحزبگرایانه افقی و موازی و تکوین یافته از پائین به بالا بپردازیم.»
یادمان باشد که بزرگترین آفتی که در 75 سال گذشته جریانهای جنبش سیاسی اعم از مذهبی و غیر مذهبی و ملی و قومی تهدید کرده است، موضوع «انشعابهای مستمر و پی در پی» بوده است که بسان یک سرنوشت محتوم در برابری همه این جریانهای جنبش سیاسی ایران در 75 سال گذشته قرار داشته است و باعث گردیده است تا کشتی جنبش سیاسی ایران را به گل بنشاند و آنچنان این آش شور شده است که میتوان داوری کرد که «تعداد عنوان تشکیلات تکه تکه شده این جریانها از تعداد اعضای این تشکیلات بیشتر شده است» و همین امر باعث گردیده است تا علاوه بر پاسیفیست و سکتاریست جنبش سیاسی ایران، باعث یاس جنبشهای اردوگاه بزرگ مستضعفین ایران از جریانهای رنگارنگ جنبش سیاسی ایران در داخل و خارج بشود، چراکه وقتی که جنبشهای اردوگاه بزرگ مستضعفین ایران درمییابند که این جریانهای مدعی پیشاهنگی و پیشگامی و پیشروئی نمیتوانند خودشان با خودشان به صورت دموکراتیک کار کنند و «دو اصل وحدت و تشکیلات که لازمه مبارزه درازمدت میباشد» به علت هویتطلبی و فردگرائی و هژمونیطلبیهای کودکانه قربانی میگردد، طبیعی است که دیگر جنبشهای اردوگاه بزرگ مستضعفین ایران نمیتوانند جهت هدایتگری و سازماندهی و وحدت درون خلقی خود از این امامزادهها انتظار شفاعی داشته باشند.
ادامه دارد