نیم نگاهی «کالبد شکافانه» به سند «همکاریهای جامع 25 ساله دولت چین با رژیم مطلقه فقاهتی حاکم» - قسمت دوم
38 - چرا رژیم مطلقه فقاهتی «الگوی توسعه چینی را بر الگوی توسعه روسیه برتری میدهد؟»
39 - آیا حافظه جمعی ایرانیان در خصوص خاطرات ناخوشایند توسعهطلبی استعمارگرایانه روسیه به خصوص در دوران فتحعلی شاه قاجار و قرارداد گلستان و ترکمنچای در این رابطه تأثیرگذار میباشد؟
40 - آیا در چارچوب سند همکاری 25 ساله رژیم مطلقه فقاهتی حاکم با دولت چین میتوان داوری کرد که «رژیم مطلقه فقاهتی حاکم برای دور زدن تحریمهای امپریالیستی آمریکا در این سند به معامله پایاپای کالاهای چینی در برابر فروش نفت ارزان روی آورده است؟»
عنایت داشته باشیم که سهم چین از صادرات نفتی رژیم مطلقه فقاهتی حاکم از 26% سال 2011 به 55% در سال 2015 رسید به بیان دیگر در 20 سال گذشته صادرات نفتی رژیم مطلقه فقاهتی به چین اهمیت حیاتی برای این رژیم داشته است. آنچنانکه باید گفت که «واردات نفتی چین از ایران از حدود 5/2 میلیارد دلار در سال 2001 به بیش از 27 میلیارد دلار در سال 2014 رسید». همچنین در فاصله سالهای 2001 - 2014 میزان واردات ایران از چین «از کمتر از یک میلیارد دلار به 24 میلیارد دلار رسیده است.»
41 - آیا در چارچوب سند همکاری 25 ساله رژیم مطلقه فقاهتی حاکم با دولت چین، میتوان داوری کرد که در «پروژه راه ابریشم جدیدشی جین پینگ، کشور ایران گلوگاه ترانزیتی این استراتژی میباشد؟» قابل ذکر است که طرح «استراتژی راه جدید ابریشیم شی جین پینگ به دنبال مرتبط کردن شرق و غرب آسیا میباشد.»
42 - آیا در چارچوب استراتژی اوباما – بایدن (که به دنبال کاهش حضور امپریالیسم آمریکا در خاورمیانه و انتقال ثقل استراتژی خود از خاورمیانه به آسیای جنوب شرقی و چین میباشند) میتوان نتیجهگیری کرد که «طرح استراتژی راه جدید ابریشمشی جین پینگ به دنبال جایگزین کردن چین به جای آمریکا در منطقه میباشد؟»
عنایت داشته باشیم که در فاصله سالهای 1993 و 2016 صادرات چین به خاورمیانه 25 برابر شده است و از 7/2 میلیارد دلار به 124 میلیارد دلار رسید. به بیان دیگر باید گفت که منافع اقتصادی چین در خاورمیانه تنها به انرژی محدود نمیشود، چراکه «چین یکی از صادرکنندگان عمده کالا به بازارهای خاورمیانه میباشد آنچنانکه بهتر است که بگوئیم از سال 2007 به بعد خاورمیانه بیش از اجناس آمریکائی کالاهای چینی وارد کرده است.»
43 - آیا در چارچوب سند همکاری 25 ساله دولت چین با رژیم مطلقه فقاهتی، کشور چین (که به تعبیری مرکز کارخانههای دنیا به شمار میرود و تا سال 2025 به عنوان ابر قدرت اقتصادی جهان میشود) میتواند «با 400 میلیارد دلار سرمایهگذاری در کشور ایران، به انرژی ارزان برای دستیابی به سود بیشتر دست پیدا کند؟»
قابل توجه است که از سال 1993 تا کنون، سیاستگذاران چینی از طریق راهبردهای گوناگون از قبیل سرمایهگذاری مستقیم در میدانهای نفتی خارجی و احداث خط لوله انتقال گاز و نفت خام و نگهداری ذخایر عظیم نفتی و تأسیس پالایشگاههای جدید «در پی دستیابی به انرژی ارزان میباشند» و در همین رابطه است که در سند همکاری 25 ساله بین رژیم مطلقه فقاهتی حاکم و دولت چین «منابع عظیم هیدروکربنی ایران نقش محوری دارد» برای فهم این مهم تنها کافی است که بدانیم که در «سال 2000 چین تقریباً 38 میلیارد کیلو گرم نفت از خاورمیانه وارد کرده است» که این مقدار «در سال 2017 به 187 میلیارد کیلوگرم رسید» به عبارت دیگر «چین از سال 2000 پنجاه درصد از نفت مورد نیاز خود را از خاورمیانه تأمین کرده است.»
یادمان باشد که «چین تا سال 2040 با این رشد اقتصادی که دارد، پیشبینی میشود که 80% از نفت مورد نیاز خودش را از خارج وارد بکند و تنها 20% انرژی مورد نیاز خودش را میتواند از داخل تأمین نماید» برای فهم این مهم تنها کافی است که بدانیم که «چین در سال 1959 با کشف میدان عظیم نفتی داکینگ در شمال شرقی این کشور برای مدتی به یکی از صادرکنندگان نفت تبدیل شده بود» اما رشد سریع اقتصادی و افزایش تقاضای داخلی این کشور را وادار کرد که در میانه دهه 1980 از سیاست خودکفائی نفتی دست بردارد و به یکی از واردکنندگان عمده نفتی تبدیل بشود.
44 - آیا در چارچوب سند همکاری 25 ساله رژیم مطلقه فقاهتی حاکم میتوان داوری کرد که وجه مشترک دو رژیم مطلقه فقاهتی حاکم بر ایران و رژیم اقتدارگرای چین در این است که هر دو معتقد به «مناسبات سرمایهداری اقتدارگرای غیر لیبرال میباشند.»
45 – آیا در چارچوب سند همکاری 25 ساله رژیم مطلقه فقاهتی حاکم با دولت چین میتوان تحلیل کرد که «چرخش محسوس رژیم مطلقه فقاهتی حاکم به سوی قدرتهای شرقی، اگر جنبه عملیاتی پیدا کند، میتواند در فضای ژئوپولیتیک منطقه و حتی در سطح جهانی با توجه به قطببندی و رقابت بین آمریکا و چین و نیز حساسیت اروپا به این مساله تأثیرگذار باشد؟»
نباید فراموش کنیم که جواد ظریف قبلاً به روسیه قول داده است که «مشابه همین سند راهبردی 20 ساله هم با روسیه منعقد بشود که خود این امر به معنای چرخش محسوس رژیم به سوی قدرت شرقی میباشد.»
46 - آیا در چارچوب سند همکاری 25 ساله بین رژیم مطلقه فقاهتی حاکم و دولت چین میتوان نتیجهگیری کرد که اهداف و انگیزههای رژیم مطلقه فقاهتی حاکم (در این سند همکاری) نشان دهنده آن است که برای این رژیم اهداف و انگیزههای سیاسی و امنیتی بر سایر وجوه حتی فروش نفت و اقتصادی هم اولویت دارد؟
47 - آیا از جوهر این سند همکاری 25 ساله بین رژیم مطلقه فقاهتی حاکم و دولت چین میتوانیم نتیجهگیری کنیم که (در این شرایط که نظم جهانی برعکس صورت تک قطبی و منوپل گذشته دوران گذار خود را به سمت نظم جهانی چند قطبی و پل پلی طی میکند و از همه مهمتر اینکه و جنگ سرد امپریالیستی قرن بیستم در حال بازتولید شدن بین دو قطب امپریالیستی چین و آمریکا میباشد و کشور ایران به خاطر جایگاه ژئوپولیتیکی که دارد در این بستر زیر فشار سنگین امپریالیسم آمریکا و غرب قرار گرفته است) در تحلیل نهائی برای رژیم مطلقه فقاهتی حاکم «خزیدن به زیر بال ابر قدرت چین مترادف با مسئله بقاء و یافتن فرجهای برای ماندن و بازتولید موجودیت به چالش کشیده شده خودش در این شرایط میباشد؟»
قابل ذکر است که بدون اینگونه اتحادیهها و پیمانهای استراتژیک، «جلب حمایت ابرقدرتهای شرقی اعم از چین و روس (در چارچوب نگاه به شرق حزب پادگانی خامنهای) از جنبههای گوناگون نظامی و دیپلماسی و اقتصادی امکانپذیر نمیباشد.»
48 – از آنجائیکه سند همکاری 25 ساله جامع رژیم مطلقه فقاهتی حاکم با دولت چین به عنوان سند استراتژیک و درازمدت میان دو طرف تعریف شده است اما همانطوریکه از سوی جواد ظریف و وزارت خارجه رژیم مطلقه فقاهتی حاکم مطرح شده است، «این سند در واقع یک نقشه راه است که برای رسمیت پیدا کردن همکاریهای مطرح شده در این سند، باید بخشهای مختلف دولتی و خصوصی دو رژیم مطلقه فقاهتی ایران و چین با یکدیگر به تفاهم دست پیدا کنند.»
فراموش نکنیم که در قالب این سند رژیم مطلقه فقاهتی حاکم و دولت چین اعلام کردهاند که قصد دارند طی 25 سال همکاری نزدیکی با هم داشته باشند و این همکاری در قالب پنج برنامه 5 ساله مادیت پیدا میکند. آیا در خصوص سند همکاری 25 ساله فوق میتوان جمعبندی کرد که (این سند بر خلاف ظاهر 25 ساله اعلام شده مدت آن)، بیشتر به دنبال اهداف کوتاه و میانمدت آن میباشد تا اهداف درازمدت؟ یادآوری میکنیم که طبق توافق قرار است چین بیش از 400 میلیارد دلار در اقتصاد ایران سرمایهگذاری بکند. از آنجائیکه بخش اعظم این سرمایهگذاری در صنعت نفت و گاز اعم از اکتشاف، استخراج، بهرهبرداری و صنایع بالادستی همچون پتروشیمی ایران انجام میشود، همچنین با عنایت به اینکه طبق این توافق قرار است که چین خود مشتری اصلی خرید محصولات تولید شده در صنایع نفتی و گاز و پتروشیمی ایران میباشد و از آنجائیکه سرمایهگذاری در صنعت گردشگری (که یکی از اهداف گنجانده شده در سند جامع همکاری 25 ساله در سواحل مکران، در فاصله بین جاسک و چاه بهار میباشد) باز اهدافی کوتاهمدت میباشد نه درازمدت، بدین خاطر «میتوان اهداف کشور چین را بیشتر اهداف کوتاهمدت و حداکثر میانمدت تعریف کرد تا درازمدت.»
49 - از آنجائیکه سند جامع همکاری 25 ساله رژیم مطلقه فقاهتی حاکم با دولت چین در چارچوب استراتژی «ابتکار کمربند و راه یا راه جدید ابریشمشی جین پینگ میباشد، بدون تردید باید جوهر این سند جامع همکاری را در بستر استراتژی طرح ابتکار کمر بند – راهشی جین پینگ تعریف بکنیم»، بدین خاطر مطابق این استراتژی راه جدید ابریشمشی جین پینگ است که جایگاه استراتژیک کشور ایران در این طرح قابل فهم میباشد، زیرا مطابق این طرح، دو مسیر اصلی در این نقشه پیشبینی شده است که یکی از آنها مسیر دریایی است و مسیر دیگر مسیر زمینی است. در مسیر زمینی شش کریدور تعریف شده است که توسط آن کالاهای چینی به جهان خارج از کشور چین صادر میشود و همچنین از جهان خارج نیازهای چین را به خصوص در زمینه مواد خام تأمین میکنند. بدون تردید «کشور ایران در مسیر کریدور کشور چین به آسیای غربی در نقطه ثقل و مرکزی و گرانیگاه این کریدور قرار دارد.»
باری، برخلاف برخی اظهار نظرهای غیر کارشناسی شده «مسیر عبوری از ایران به طرف آسیای غربی مسیر فرعی در استراتژی جاده جدید ابریشم نیست، بلکه برعکس این مسیر یکی از 6 کریدور اصلی استراتژی ابتکار کمربند – راهشی جین پینگ میباشد» که چین برای رسیدن به بازارهای هدف خود طراحی کرده است. این کریدور از آسیای مرکزی عبور کرده، وارد ایران میشود و به ترکیه و در نهایت به اروپا میرود. این کریدور اقتصاد رژیم مطلقه فقاهتی را به اقتصاد چین و ترکیه گره میزند. این کریدور غیر از کریدور اقتصادی کشور چین با پاکستان میباشد که قرار است در مجموع چین 70 میلیارد دلار در زیرساختهای حمل و نقل آن در پاکستان سرمایهگذاری بکند که از بندر گوادر، هاب اصلی شروع میشود و در ادامه با عبور از خاک پاکستان به خاک چین میرود. مطابق سند جامع همکاری 25 ساله «کشور ایران در بستر کریدور کمربند و راه میخواهد از زنجیره ارزش جهانی چین توسط تولید مونتاژ در خدمت به اقتصاد کشور چین بهرهبرداری بکند که البته نیروی انسانی متخصص و مواد خام و انرژی ارزان و نیروی کار ارزان در کشور ایران شرایط برای تاخت و تاز امپریالیسم چین در کشور ایران را در چارچوب این سند جامع همکاری 25 ساله فراهم مینماید.»
یادمان باشد که در ترانزیت و جا به جایی کالا در دنیای امروز، برد با کریدورهای دریایی است و همچنان در مسافتهای طولانی هزینه حمل و نقل زمینی بیشتر است به خصوص که در کریدور ایران حمل و نقل ترکیبی شامل ریلی و جادهای میباشد که برای کشور ایران بسیار هزینهبر میباشد، بنابراین در چارچوب این سند نمیتوان برای رژیم مطلقه فقاهتی و کشور ایران آیندهای متصور کرد. اضافه کنیم که ساخت و نگهداری و مدیریت جادهها و مسیرهای ریلی کشور ایران در این پروژه بسیار هزینهبر میباشد. حال در چارچوب این تحلیل از سند جامع هم کاری 25 ساله بین رژیم مطلقه فقاهتی حاکم و دولت چین سوالی که قابل طرح است اینکه:
آیا میتوان نتیجهگیری کرد که در تحلیل نهائی سرنوشت این توافق به روابط و مبادلات کشور چین با اروپا و آفریقا بستگی دارد؟ نباید فراموش بکنیم که آنچنانکه قبلاً هم شاهد بودهایم همین چین زیرفشار تحریمهای تحمیلی امپریالیسم آمریکا (بر رژیم مطلقه فقاهتی حاکم در راستای حفظ منافعش با امپریالیسم آمریکا) «قراردادهای مهم و استراتژیک نفتی با رژیم مطلقه فقاهتی حاکم را (که در خلاء تعطیل شدن فعالیت کمپانیهای اروپائی منعقد شده بود) رها کرد و از خیرش گذشت» بدین ترتیب است که باید بگوئیم که در خصوص توافق کلی 25 ساله بین رژیم مطلقه فقاهتی و دولت چین به طور اجتنابناپذیر «طرف ضعیف و شکننده این معامله و امتیازدهنده رژیم مطلقه فقاهتی میباشد» که در راستای کسب حمایت کشور چین در سطح جهانی چه سیاسی و چه نظامی از جمله حق وتوی چین در شورای امنیت سازمان ملل مجبور به انجام آن شده است.
50 - چرا سند همکاری جامع 25 ساله بین رژیم مطلقه فقاهتی حاکم با دولت چین «پشت درهای بسته و بدون مداخله نظر مردم نگونبخت ایران منعقد و به امضاء رسید؟» توجه داشته باشیم که هر پیمانی که از جهات گوناگون در سرنوشت مردم ایران و نسلهای بعدی دخیل باشد و پشت دربهای بسته منعقد بشود «محکوم میباشد»، زیرا طبق موازین اولیه دموکراسی «انعقاد هرگونه پیمان و توافق کلی استراتژیک اکیداً مشروط به منافع و خواست مردم و حق مداخله و تصمیمگیری آزادانه آنها میباشد، بطوریکه نمیتوان بدون آن هیچ مشروعیتی و وجهه قانونی برای آنها قائل شد.»
ادامه دارد