خودویژگی‌های «جنبش‌های خودبنیادگر» امروز جامعه ایران، با «جنبش‌های کلاسیک» جهانی (سرمقاله)

در چارچوب کالبد شکافی و آسیب‌شناسی جریان‌های سیاسی (اعم از پیشاهنگ و پیشرو) حرکت تحول‌خواهانه (جامعه بزرگ و رنگین کمان فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و قومی و مذهبی و غیره) ایران در 150 سال گذشته، یکی از بارزترین آفت‌های این جریان‌های سیاسی (پیشاهنگ و پیشرو) این بوده است که از آغاز تا به امروز پیوسته جهت هدایت‌گری جنبش‌های خودبنیاد تکوین یافته از پائین و از بدنه جامعه بزرگ ایران تلاش کرده‌اند تا در چارچوب جنبش‌های سیاسی و اجتماعی کلاسیک جهانی (و به خصوص تجربه جنبش‌های مغرب زمین) به «هدایت‌گری جنبش‌های سیاسی و مدنی و صنفی خودبنیادگر جامعه ایران بپردازند». البته فارغ و غافل از خودویژگی‌های آن جنبش‌های کلاسیک که عبارتند از اینکه:

اولاً تمام جنبش‌های کلاسیک توسط احزاب و نخبگان و رجال خارج از آن جنبش‌ها هدایت و مدیریت و رهبری می‌شدند و لذا تمامی آن جنبش‌ها، رجال‌محور و حزب‌محور و بالامحور بوده‌اند، نه جنبش‌محور و پائین‌محور.

اصول مانیفست اندیشه‌های جنبش پیشگامان مستضعفین ایران – قسمت اول

1 - سؤال مشترک جامعه روشنفکری و جامعه پیشاهنگی سه مؤلفه‌ای (چریک‌گرای رژی دبره‌ای، ارتش خلقی مائوئیستی و تحزب‌گرایانه لنینیستی) و جامعه پیشگامی ایران در 150 ساله گذشته تاریخ حر کت تحول‌خواهانه جامعه بزرگ ایران (از 32 سال قبل از مشروطیت که میرزا یوسف خان مستشارالدوله با رساله «یک کلمه» عصر روشنگری ایران را استارت زده است، تا به امروز) این بوده است که موتور بزرگ (همان جامعه بزرگ ایران چگونه به حرکت درمی‌آید؟) در پاسخ به این سؤال فربه تاریخی در طول 150 سال گذشته، نظریه‌های مختلفی مطرح شده است.

شریعتی در آیینه اقبال - قسمت پنجاه

«جنبش روشنگری ارشاد شریعتی» اکنون در چرخه «بحران استراتژی» و «بحران تئوری برنامه سیاسی» و «بحران هدایت‌گری عملی» قرار دارد

اگر حرکت شریعتی در فاز پنج ساله 47 تا 51 «فرایند روشنگری» پروسس حرکت او از آغاز تا انتهای حیات سیاسی‌اش تعریف بکنیم، در تعریف عنوان «روشنگری» این فرایند باید عنایت داشته باشیم که خود دوره‌بندی پنج ساله این فرایند (47 -51) از خود شریعتی وام گرفته‌ایم، چراکه او در اولین نامه‌اش (در خرداد 56 پس از هجرت از وطن) که به احسان می‌نویسد (و احتمالاً آخرین نامه سیاسی اجتماعی او هم بوده است) حیات سیاسی خودش را به دوره‌های پنج ساله تقسیم می‌نماید (و از جمله سال‌های 47 تا 51 به عنوان یکی از این دوره‌های پنج ساله یاد می‌کند) و در این نامه برای اولین بار اعلام می‌کند که در تمامی فرایندهای پنج ساله حرکتش (که طبق گفته او شش فرایند بوده است) شکست خورده است.

مبانی تئوریک و معرفتی استراتژی جنبش پیشگامان مستضعفین ایران – قسمت قسمت بیست و هشت

تحول، اصلاح و انقلاب

اگر «بازسازی عملی و سیاسی» معلم کبیرمان محمد اقبال لاهوری را توسط ترم «تحول» (در برابر دو ترم «انقلاب» و «اصلاح» آنچنانکه معلم کبیرمان شریعتی در همایش اقبال در حسینیه ارشاد مطرح کرد) تعریف نمائیم، یقیناً می‌توانیم «تحول را به بازسازی فرهنگی و بازسازی اجتماعی در راستای بازسازی سیاسی و بازسازی اقتصادی تعریف کنیم.» فراموش نکنیم که آنچنانکه در شماره‌های قبلی این سری مقالات در نشر مستضعفین (ارگان عقیدتی و سیاسی جنبش پیشگامان مستضعفین ایران) مطرح کردیم بین «بازسازی» و «واسازی» و «به‌سازی» آنچنانکه در عرصه نظری و اصلاح دینی و اصلاح اسلام تاریخی تفاوت وجود دارد، در عرصه عملی و اجتماعی هم بین سه ترم «بازسازی» و «واسازی» و «به‌سازی» تفاوت مضمونی و جوهری وجود دارد.

مبانی تئوریک «خودرهاسازی» جنبش‌های چهارگانه کارگران، معلمان، دانشجویان و دانش‌آموزان ایران – قسمت دوم

ب – «مطلق کردن مبارزه طبقاتی» در این مرحله به عنوان محور دستیابی به دموکراسی سوسیالیستی سه مؤلفه‌ای اقتصادی و سیاسی و معرفتی در جامعه بزرگ ایران و در این شرایط تندپیچ حرکت جنبش‌های مطالباتی سه مؤلفه‌ای سیاسی و اقتصادی و مدنی، «علاوه بر اینکه باعث سکتاریست جنبش برابری‌طلبانه طبقه کارگر ایران می‌گردد، امکان پیوند دو جبهه نان و آزادی یا دو جبهه بزرگ آزادی‌خواهانه و بر ابری‌طلبانه و یا دو طبقه متوسط شهری و زحمتکشان شهر و روستا را غیر ممکن می‌سازد.»

جنبش «خودبنیاد» کارگری ایران

در شرایط امروز جامعه بزرگ ایران با کدامین مکانیزم در عرصه «خودسازماندهی» حرکت می‌کند؟ - قسمت دوم

باری برای فهم این فاجعه می‌توانیم به داستان خلاء پیشگام و پیشاهنگ در سال 57 و در جریان جنبش ضد استبدادی مردم ایران هم اشاره بکنیم (همان جنبشی که میزان مشارکت مردم ایران در آن نسبت به جمعیت ایران در سال 57 بالاترین مشارکت در حرکت تحول‌خواهانه سیاسی در تاریخ بشر بوده است) یعنی خلاء پیشگام و پیشاهنگی که باعث گردید تا خمینی با شعار: «همه با هم» (بخوانید همه با من) و مدل «یک رهبر و یک ملت» بتواند نه تنها عکس خود را به ماه ببرد و نه تنها به قول ملأ هادی غفاری، خمینی «ملأ تریا» را جایگزین «پرولتاریا» بکند و نه تنها تقریباً تمامی جریان‌های سیاسی به اصطلاح چپ را به دنبال خود بکشاند و نه تنها برای اولین بار قدرت سیاسی را در اختیار روحانیت دگماتیست حوزه‌های فقاهتی درآورد و نه تنها خمینی توانست با غلبه رویکرد شیخ فضل الله نوری بر رویکرد آخوند خراسانی رویکرد مشروعیت را جایگزین رویکرد مشروطیت بکند و پایان مشروطیت را اعلام کند؛